Chúng ta thường nghe các bác sĩ, chuyên gia da liễu hay các beauty blogger khuyên muốn da đẹp phải củng cố hàng rào bảo vệ da; rằng lớp hàng rào này mong manh dễ vỡ lắm, không dưỡng đúng cách sẽ bị mụn, thâm nám, lão hóa,...Nhưng thực tế, hàng rào bảo vệ da là gì vậy? Có cấu tạo như thế nào? Cơ chế hoạt động ra sao và có chức năng gì? Tại sao chúng ta cần phải nâng niu? Hãy cùng Pharma Thanh Trang tìm hiểu kỹ hơn thông qua bài viết sau đây nhé!
Lớp biểu bì là hàng rào đầu tiên bảo vệ cơ thể trước các bất lợi của môi trường. Hàng rào bảo vệ da là giữ cho các cơ quan chứa nhiều nước không bị khô bằng cách ngăn chặn sự mất nước qua da và ngăn ngừa tình trạng có quá nhiều nước thâm nhập vào cơ thể. Nó chỉ cho phép một lượng nước vừa đủ cung cấp cho các hoạt động sinh lý của cơ thể. Không những thế, hàng rào bảo vệ da còn bảo vệ cơ thể tránh khỏi tác nhân có hại từ môi trường bên ngoài.
Khi da khỏe mạnh bạn sẽ thấy lớp ngoài cùng láng mịn, bóng khỏe, đủ ẩm và đàn hồi tốt. Ngược lại khi hàng rào bảo vệ da suy yếu sẽ biểu hiện da sần sùi, khô ráp, thậm chí nổi mụn, tiết dầu thừa, bã nhờn nhiều hơn, thâm nám, nhăn nheo…
Hàng rào bảo vệ da nằm ở lớp sừng. Trong lớp sừng bao gồm các tế bào sừng xếp khít nhau gắn kết bằng các lipid biểu bì. Những lipid này thì rất quan trọng để duy trì độ ẩm cho da. Khi các lipid bị mất đi, da trở nên khô hơn và cảm giác bị căng và sần sùi.
Biểu bì được bao phủ bởi chất nhũ tương gồm nước và lipid (chất béo) được biết như các màng hydrolipid. Lớp màng này giúp duy trì sự tiết mồ hôi và bã nhờn, giúp làn da được mềm hơn và hoạt động giống như hàng rào chống lại vi khuẩn và nấm.
Phần nước của màng này, như là các acid bảo vệ bao gồm:
- Axit lactic và một số các amino axit từ mồ hôi
- Các axit tự do từ dầu
- Các amino axit, axit cacboxilic pyrrolidine và các nhân tố tạo độ ẩm tự nhiên khác (NMFs) – là nhân tố của quá trình sừng hóa.
Phần lipid bao gồm ceramides, cholesterol, axit béo tự do.
Hãy tưởng tượng làn da của bạn như một bức tường gạch. Những viên gạch được hình thành từ các tế bào da chết, cũ với lớp vôi vữa bao gồm lipid béo giúp da mềm mại. Những lipid này gồm 3 chức năng chính: giữ nước để da hydrate hóa, ngăn các yếu tố giữ ẩm không bị rò rỉ và bảo vệ chống lại bụi bẩn, chất gây dị ứng có thể khiến da bị kích ứng.
"Nếu hàng rào này bị tổn hại theo bất cứ cách nào thì da có thể bị viêm, kích ứng, khô, xỉn màu và mất nước. Khi hàng rào bị xâm phạm, chất kích thích xâm nhập gây kích ứng. Nước có thể bay hơi gây khô da. Nhưng một hàng rào nguyên vẹn tương đương với làn da khỏe mạnh, rạng rỡ và tươi sáng", bác sĩ Gohara nói.
Khi chúng ta già đi, hàng rào này thay đổi. Đó là lý do phụ nữ sau 40 tuổi dễ bị khô da hơn.
"Các chất hoạt động bề mặt mạnh có trong xà phòng, việc chà xát quá mạnh, nước nóng, áo len, gió và xà phòng giặt tẩy mạnh đều có thể khiến hàng rào bảo vệ da bị yếu đi", bác sĩ cho biết. Nhưng xà phòng thường là thủ phạm hàng đầu. Những hóa chất, chẳng hạn như natri lauryl sulfate thường được cho vào xà phòng để giúp chúng tạo bọt tốt hơn, nhưng chúng có thể gây ra những vấn đề về da.
Ngoài ra,còn có nhiều lý do khiến hàng rào bảo vệ da yếu dần đi:
- Lão hóa: Khi chúng ta già đi, lá chắn bảo vệ da theo tự nhiên cũng hoạt động yếu hơn.
- Stress: Luôn căng thẳng, mệt mỏi cũng là vấn đề ảnh hưởng đến da.
- Tác động xấu từ môi trường: ô nhiễm, khí hậu thay đổi, nhiệt độ quá nóng hay quá lạnh.
- Thói quen xấu trong sinh hoạt: hút thuốc (khiến da mất nước, làm chậm quá trình sản sinh collagen và trao đổi chất trong tế bào), uống nhiều đồ có cồn, chứa caffeine (khiến da mất nước, làm giãn mao mạch).
- Rửa mặt và tẩy da chết quá nhiều.
- Sử dụng thành phần có thể khiến da nhạy cảm hơn: màu, mùi nhân tạo, cồn SD, chất bảo quản,...
- Liệu pháp mỹ phẩm: Sử dụng laser hay phương pháp khác để loại bỏ lớp trên cùng của da có thể sẽ phá hủy hàng rào bảo vệ da nếu không được thực hiện thích hợp.
- Tia UV từ ánh nắng mặt trời
- Ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử
- Dinh dưỡng: chế độ ăn thiếu các chất cần thiết có thể thể hiện ngay trên làn da
Dù cho hàng rào bảo vệ da tự nhiên đã hư hỏng hay chưa, việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da thích hợp để phục hồi hoặc bảo vệ nó là rất quan trọng. Đặc biệt cần phải chú ý đến các thành phần trong mỗi bước của quy trình chăm sóc da hàng ngày. Làn da sẽ trở nên khỏe mạnh khi được nuôi dưỡng thường xuyên với các thành phần tự nhiên trong da hay các thành phần giúp hồi phục da, cải thiện sức khỏe hàng rào bảo vệ da tự nhiên như các acid béo, cholesterol, ceramide, acid hyaluronic, glycerin, … Nên tránh dùng các sản phẩm chứa nhiều chất tạo mùi mạnh (như oải hương, các loại bạc hà, chanh) bởi nó luôn là vấn đề đối hầu hết mọi làn da.
Dưới đây là một vài lưu ý nhỏ trong skincare cũng như thói quen sinh hoạt để giữ, phục hồi hàng rào bảo vệ da tự nhiên để chúng có thể hoạt động đúng chức năng.
+ Nếu sử dụng nước tẩy trang giữa ngày, dù không bắt buộc, nhưng bạn nên rửa lại với nước vì nước tẩy trang lưu lại trên da không tốt cho màng hydrolipid của da chút nào.
+ Nên sử dụng các sản phẩm rửa mắt có PH cân bằng (4,5 ~ 6,5) tránh các chất tẩy rửa da mạnh như xà phòng hay sodium lauryl sulfate (SLS).
+ Không sử dụng nước quá nóng để rửa mặt và không rửa mặt quá 2 lần/ ngày.
Tẩy da chết tuần từ 1- 2 lần là vừa đủ đối với sản phẩm phù hợp. Với tẩy da chết vật lý, không dùng loại chứa các hạt thô, cứng, sắc có thể gây xước, tổn thương da. Nếu bạn dùng tẩy da chết hóa học, hãy lắng nghe làn da để lựa chọn loại sản phẩm, nồng độ và liều lượng sử dụng thích hợp.
Thời tiết khắc nghiệt không hề tốt cho da của bạn, tránh tiếp xúc thời tiết quá nóng, quá lạnh, gió mạnh hay không khí quá hanh khô.
Bổ sung thực phẩm chứa omega 3, 6 như hạt chia, hạt lanh, cá, hàu, trứng, quả óc chó… vào thực đơn để góp phần cho làn da khỏe mạnh hơn từ bên trong.
Tìm kiếm trong thành phần có chứa Ceramide, các acid béo tự do, cholesterol (các thành phần chính của lớp lipid); chất giữ, hút ẩm như hyaluronic acid, glycerin, triglycerides,...giúp phục hồi, tái tạo và tăng cường hoạt động của hàng rào bảo vệ da.
Chúng ta khao khát một làn da hoàn hảo và luôn tìm kiếm những sản phẩm có công dụng hứa hẹn kết quả thần kỳ mà quên mất rằng chính cơ thể có cơ chế tự nhiên để bảo vệ - ấy chính là lớp sừng ngoài cùng trên da. Hy vọng với những thông tin hữu ích mà Thanh Trang chia sẻ trên đây, chị em sẽ luôn sở hữu một làn da căng mịn và khỏe mạnh.
